II Liceum Ogólnokształcące
im. Adama Asnyka
w Bielsku-Białej
Historia Szkoły
Powstanie szkoły i jej dzieje w latach 1898-1914
Ludność polska w Białej u schyłku XIX wieku miała ograniczone możliwości kształcenia swoich dzieci. Był to zabór austriacki, dominowało szkolnictwo niemieckie, a polskie szkoły funkcjonowały w Lipniku, Leszczynach i Komorowicach. Polacy musieli posyłać swoje dzieci do szkół niemieckich, w których nie uczono w języka polskiego czy polskiej historii. Dlatego środowiska polskiej inteligencji związane z Czytelnią Polską czy Towarzystwem Szkół Ludowych wyszły z pewną inicjatywą. Krakowskie Koło Pań TSL w setną rocznicę rozbioru Polski rozpoczęło gromadzenie funduszy na budowę pierwszej polskiej szkoły w Białej. Przedsiębiorcze panie organizowały festyny, bale, loterie fantowe i przedstawienia teatralne. W sumie w ciągu 4 lat działalności Koło Pań zgromadziło 19,500 koron. Przewodniczącą Koła była wtedy Maria Siedlecka, a do najbardziej zaangażowanych działaczek należały Dalja Pawlikowska, Leontyna Owczarkiewicz, Jadwiga Łobaczewska, Eliza Pareńska. W 1908 roku kupiono grunt przy ówczesnej ulicy Kolejowej (dzisiejsza Legionów.) Szkoła od 1897 funkcjonowała jako szkoła wydziałowa imienia Tadeusza Kościuszki. Dyrektorem został Mieczysław Mildner i uczęszczało do niej 300 uczniów. Nie obeszło się bez protestów ludności niemieckiej, która widziała w polskiej szkole poważne zagrożenie dla swoich wpływów kulturalnych.
Następnie w tym samym budynku utworzono Polskie Seminarium Nauczycielskie Męskie. Dzięki wsparciu Zarządu Głównego Towarzystwa Szkół Ludowych z Krakowa w 1908 powstała pierwsza polska szkoła średnia w Białej. Pierwszym dyrektorem tej placówki został Ignacy Stein, który pełnił również funkcję dyrektora seminarium nauczycielskiego. W ten sposób został zrealizowany testament prezesa TSL Adam Asnyka. Poeta sam zabiegał o fundusze i uzyskał 10000 koron subwencji z Wydziału Krajowego we Lwowie oraz 15 tysięcy koron z Towarzystwa Kościuszkowskiego. Akt powołujący szkołę do życia podpisał, niestety już na łożu śmierci, sam Adam Asnyk. Zmaganiom o powołanie polskiej szkoły towarzyszyły niemieckie szykany. Zdarzały się przypadki obrzucania polskiej młodzieży kamieniami, gdy ta szła do szkoły, czasem zdarzały się również wybite szyby w salach lekcyjnych.
W 1910 szkoła została przeniesiona na ulicę Komorowicką do budynku Seminarium Nauczycielskiego Męskiego i tam będzie funkcjonować przez następne trzy lata. W roku szkolnym 1913/1914 Prywatne Gimnazjum Realne w Białej liczyło już 220 uczniów i uczennic. Wybuch pierwszej wojny światowej skomplikował życie szkoły , która kilkakrotnie musiała zmieniać swoją siedzibę. Od 21 września 1914 roku w gmachu szkoły rezydowała CK Rada Szkolna Krajowa, która zajęła parter i pierwsze piętro budynku. Gimnazjum zostało stłoczone wówczas do dwóch sal na drugim piętrze. Przerwa w nauce miała miejsce od 12 listopada 1914 do 7 stycznia 1915 roku , a miało to związek z sytuacją na froncie wschodnim. Zajęcia w czasie wojny odbywały się w Czytelni Polskiej, w domu przy ulicy Hałcnowskiej, a także w budynku przy ulicy Komorowickiej. Stan liczebny klas zmieniał się stosunkowo często, chłopcy wstępowali do wojska, wielu w szeregi Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego.
ul. Legionów
Szkoła w czasach dwudziestolecia międzywojennego
Po odzyskaniu niepodległości szkoła przyjęła nazwę Państwowego Gimnazjum im. A. Asnyka w Białej. Dyrektorem szkoły został Władysław Wierzbicki. W tym okresie pomimo braku sali gimnastycznej, pracowni fizycznej, przyrodniczej i chemicznej a także biblioteki szkoła prowadziła bardzo bogate życie kulturalne. Organizowano m.in. uroczystości rocznicowe 3 maja, obchody 100-lecia śmierci Napoleona, odbywało się wiele wycieczek turystycznych i naukowych. Dyrektor zorganizował dla uczniów praktyczny kurs sadownictwa, warzywnictwa i pszczelarstwa. W roku szkolnym 1924/1925 gimnazjum kierował Leon Chrapczyński, a już w roku następnym Marian Chmielowiec. Do wybuchu II wojny światowej utrwala się pozycja gimnazjum, które znane było z wysokiego poziomu nauczania i patriotycznej atmosfery wychowawczej. W latach 30 tych „Asnyk” stał się szkołą niemal wzorową pod kierownictwem dyrektorki Zofii Bastgen. Młodzież wyróżniała się nie tylko postawą patriotyczną, ale i wysokim poziomem kultury.
Okres II wojny światowej
Wojna rozproszyła nauczycieli i uczniów, okupanci zlikwidowali szkołę, a jej wyposażenie rozdysponowano wśród innych szkół niemieckich. Wielu pedagogów i wychowanków „Asnyka” nie doczekało jednak końca wojny. Wielu umarło w więzieniach i obozach koncentracyjnych, m.in. prof. Józef Braszka, Franciszka Lubaś, Bohdan Łuszczyński, ks. Władysław Mączyński. Wieloletnim więźniem obozu był prof. Sierosławski, a więźniarką Ravensbruck sama Pani Dyrektor Zofia Bastgen. Długa jest także lista uczniów, którzy zginęli na frontach II wojny światowej. W okresie okupacji uległa zniszczeniu niemal cała przedwojenna dokumentacja szkoły. Na zawsze przepadło wiele bezcennych pamiątek po stuletniej społeczności „Asnyka”.
Czasy powojenne
Po 1945 roku szkoła szybko otworzyła swoje podwoje dla uczniów. W szkolnym gmachu stacjonowała Armia Czerwona, brakowało nauczycieli, a przede wszystkim lokalu. Na początku wynajęto pomieszczenia przy placu Wolności. Warunki były spartańskie, brakowało szkolnego sprzętu. Pierwszy rok szkolny trwał tylko cztery miesiące - od 1 kwietnia do 1 sierpnia 1945 roku. W lipcu 1945 wróciła do pracy w szkole przedwojenna dyrektorka Asnyka Zofia Bastgen. Szkoła wróciła do swojego budynku dopiero w roku szkolnym 1946/1947, w czternastu oddziałach uczyło się 570 uczniów. Dyrektorem Gimnazjum i Liceum została Władysława Baran. W roku 1948 Asnyka dotknęła reforma szkolna polegającą na połączeniu szkoły średniej ze szkołą podstawową - wprowadzono jedenastolatkę. Dyrektorem szkoły po reformie został Adam Romanowski. W tym okresie zapadła decyzja, aby szkołę przenieść do budynku Zakonu Córek Bożej Miłości przy ulicy Broniewskiego 13. Tam szkoła przetrwała całą Polskę Ludową, a liczba uczniów wzrosła dwukrotnie. W 1952 roku gdy Adam Romanowski odszedł do katowickiego kuratorium, dyrektorem została Alfreda Zychowicz, w tym czasie szkoła doczekała się pracowni fizycznej, chemicznej i biologicznej. Od 1954 roku do 1966 dyrektorem szkoły był Jan Kukulski, następnie funkcję tę przejęła Weronika Grabska - Martyniak, która kierowała szkołą przez następne 4 lata.
ul. Broniewskiego
W 1962 roku Asnyk przeszedł kolejną reformę oświatową i stał się liceum ogólnokształcącym. Odtąd dla szkoły nadeszły dobre czasy, którą kierował w latach 70 tych Jerzy Kubica. Wszystkie zasadnicze przedmioty otrzymały profesjonalne pracownie, a liczba pracowników i uczniów się podwoiła. W roku szkolnym 1972 było aż 650 uczniów i 42 pracowników. Wskaźnik przyjęć na wyższe uczelnie wynosił 69 %, szkoła w tym czasie zyskała renomę szkoły sportowej, zwłaszcza w lekkiej atletyce. Od 1975 roku dyrektorem został Franciszek Rogoliński, jednak w związku z atakami na uczniów oskarżanych o działalność antypaństwową w 1980 został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska. Od 1980 funkcję dyrektora objęła Iwona Lubowska, która pełniła tę funkcję przez 26 lat, wnosząc wiele pracy i serca w funkcjonowanie szkoły. Z jej inspiracji powstała klasa o profilu klasycznym, a także nowoczesna, jak na owe czasy, pracownia komputerowa. Za jej kadencji szkoła zmieniła lokalizację z ulicy Broniewskiego i została przeniesiona do budynku na ulicy Nadbrzeżnej w 2001 roku i tam pozostała do końca roku szkolnego 2007/2008.
W 100-lecie istnienia Szkoły
Po pięciu latach na ulicy Nadbrzeżnej, w stuletnią rocznicę swojego powstania szkoła zmieniła po raz kolejny lokalizację na przestronny budynek przy ulicy Jutrzenki 13, na osiedlu Złote Łany. W tym trudnym dla szkoły i grona pedagogicznego okresie dyrektorem została polonistka - Pani Barbara Drwal, za której kadencji Szkoła przeszła w latach 2008/2009 gruntowny remont (oraz termomodernizację i odnowę elewacji w roku szkolnym 2017/2018). W kolejnym roku szkolnym Liceum połączone zostało z Gimnazjum nr 2, tworząc wspólnie Zespół Szkół Ogólnokształcących, natomiast po reformie oświaty, od roku szkolnego 2017/2018 ponownie funkcjonuje jako II Liceum Ogólnokształcące. Pani Dyrektor włożyła wiele wysiłków i pracy aby budynek szkoły był odpowiednio przygotowany, sale bogato wyposażone w sprzęt komputerowy i multimedialny, a szkoła cieszyła się dobrą opinią i wysokim poziomem nauczania, znana była w mieście i regionie ze swojej działalności wychowawczej, artystycznej i charytatywnej.
W 2008 roku, w październiku Asnyk hucznie obchodził stulecie swojego istnienia, podczas którego wielu absolwentów Szkoły mogło spotkać się w swoim gronie. W Teatrze polskim w Bielsku-Białej odbyła się uroczysta akademia, podczas której Pani dyrektor wręczyła dyplomy i podziękowania zasłużonym, wieloletnim nauczycielom i pracownikom szkoły. Za program artystyczny odpowiedzialny był Pan prof. Jacek Lisicki, natomiast kompozycje do spektaklu „Śniadanie na trawie” stworzył uczeń klasy 3a – Michał Mańka. Wspomnieniom, wzruszeniom nie było końca…
A dziś…
Nasza Szkoła bierze udział w wielu ciekawych, rozwijających projektach, również międzynarodowych - Comenius (do roku) i Erasmus+ (od roku), corocznie organizowane są dwie wymiany uczniowskie – ze szkołami włoskim i niemieckimi, dzięki którym uczniowie mają możliwość doskonalenia umiejętności językowych i społecznych.
Nasi absolwenci studiują na prestiżowych uczelniach, w tym zagranicznych. W roku szkolnym 2017/2018 młodzież rozpoczęła naukę w 5 klasach pierwszych, w tym jednej zupełnie nowej - 1e o profilu bezpieczeństwo i ratownictwo, w związku z tym– w 2017 roku podpisaliśmy umowę z ATH, gdzie nasi uczniowie biorą udział w warsztatach i laboratoriach. Współpracujemy z wieloma instytucjami i szkołami wyższymi m. in. Uniwersytetem Śląskim, Fundacją Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Regionalnym Oddziałem IPN-u, Biblioteką Pedagogiczną w Bielsku-Białej, Książnicą Beskidzką, Komendą Miejską Policji oraz Straży Pożarnej.
Od roku szkolnego 2012/2013 organizujemy projekt „Kobiety zwyczajne i niezwyczajne w historii Polski”, a od 2017/2018 „Festiwal Nauk Ścisłych”. Corocznie bierzemy udział w finale Ogólnopolskiego Konkursu na najlepsze Miniprzedsiębiorstwo. Młodzież naszej szkoły systematycznie i z ogromnym zaangażowaniem bierze udział w licznych akcjach charytatywnych – zbiórki żywności, współpracujemy z Fundacją „Pola nadziei”, organizujemy koncerty charytatywne, przygotowujemy występy artystyczne dla seniorów. Odnosimy sukcesy sportowe w mieście, rejonie, ale także w zawodach wojewódzkich oraz ogólnopolskich juniorów.
II Liceum Ogólnokształcące to szkoła przyjazna uczniowi, w której panuje klimat życzliwości i ciepła. Nasi uczniowie startują w licznych konkursach i olimpiadach przedmiotowych, osiągając wysokie miejsca na listach laureatów. (Olimpiada Literatury i Języka Polskiego, Olimpiada Medialna, Olimpiada Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Konkurs Wiedzy o Podatkach, konkurs „Ocalić od zapomnienia”, Ogólnopolski Konkurs Literacki „Lipa”, Ogólnopolski Konkurs Recytatorski, Konkurs Wiedzy o Bielsku-Białej, Konkurs Fotograficzny „Migawka”, konkurs na Apel Poległych) Nasza szkoła oferuje możliwość udziału w wielu formach pracy pozalekcyjnej takich jak koła przedmiotowe, sportowe, artystyczne. Uczestniczymy w życiu kulturalnym miasta i regionu. Organizujemy dla młodzieży wyjazdy do opery, filharmonii, teatrów, muzeów, galerii sztuki
Szkoła zmieniała wiele razy swoją siedzibę, przeszła niejedną burzę dziejową i reformę oświatową. Jednak najważniejsze jest to, że oprócz wyników i zdobytej wiedzy uczniowie naprawdę ją lubią i zawsze lubili, bardzo chętnie powracali w jej mury jako absolwenci, a czasem nawet i jej nauczyciele.
ul. Jutrzenki 13